Rubén Darío

Rubén Darío
Irudi gehiago
kontsul
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Félix Rubén García Sarmiento
Jaiotza	Ciudad Darío, 1867ko urtarrilaren 18a
Herrialdea	Nikaragua
Heriotza	León, 1916ko otsailaren 6a (49 urte)
Hobiratze lekua	León Cathedral (en)
Heriotza modua	: zirrosia
Familia
Ezkontidea(k)	Rafaela Contreras (en)  (1890 -  1893) Rosario Murillo (en)  (1893 - Francisca Sánchez del Pozo (en)  (1899 -  1916)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	poeta, kazetaria, diplomazialaria, erreportaria, idazlea eta autobiografialaria
Lan nabarmenak	ikusi Azul (en) Cantos de vida y esperanza (en) Prosas profanas y otros poemas (en)
Izengoitia(k)	El Príncipe de las Letras Castellanas eta El Padre del Modernismo

Félix Rubén García Sarmiento (Metapa/Ciudad Darío, Matagalpa, 1867ko urtarrilaren 18a – Leon, 1916ko otsailaren 6a), nikaraguar poeta, kazetari eta diplomazialaria izan zen. Rubén Darío izengoitia erabili zuen eta horrela da ezaguna. Modernismo literarioaren sortzailea izan zen gaztelaniaz, eta José Martí kubatarra korrontekidea izan zuen. Gaztelaniazko literaturaren printzetzat daukate askok.

Biografia

Gaztetandik hasi zen poesia lanak idazten. Hamalau urte besterik ez zuela dei egin zioten politikari liberalek Managuara. Garai hartan eman zituen argitara Manuel Acuña eta Cada oveja dramak. 1882. urtean El Salvadorrera jo zuen eta bertan ezagutu zuen Victor Hugo frantsesaren poesia. 1886. urtean Txileko La Epoca egunkariko erredaktore postua lortu zuen. Hurrengo urtean eman zuen Abrojos obra argitara, Ramón de Campoamor poeta espainiarraren tono poetikotik gertu artean. Urte berekoak dira halaber Emelina eleberri erromantikoa eta Canto épico a las glorias de Chile poema bilduma. 1888. urtean bere maisu lanak izango ziren Rimas eta Azul... poema guztiz original eta modernoak eman zituen argitara Valparaison.

1890. urtean ezkondu zen San Salvadorren Rafaela Contrerasekin (bere poesietako Stella), baina ezkontzaren biharamunean Guatemalara erbesteratu behar izan zuen estatu kolpearen ondorioz. Bertan El correo de la tarde egunkaria zuzendu zuen urte betez. 1892. urtean Espainiara joan zen, Nikaraguako ordezkari gisa, Ameriketako aurkikuntzaren IV. mendea ospatzen zela eta. Bertan Campoamor eta Castelar ezagutu zituen. Nikaraguara itzulitakoan emaztea hil zela jakin zuen. Berriro ere ezkondu zen, baina berehala bereizi zen bigarren emaztearengandik.

New York, Buenos Aires eta Parisen barrena ibili ondoren, Espainiara itzuli zen 1898an, eta Valle Inclán, Jacinto Benavente, Antonio Machado eta abarrekin sendotu zituen harremanak. Espainian Nikaraguako enbaxadore izendatu zuten 1907. urtean.

Bibliografia

• Primeras notas: epístolas y poemas (1886)
• Abrojos (1887).
• Canto épico a las glorias de Chile (1887).
• Rimas (1887).
• Azul... (1888).
• Los raros (1896)
• Prosas profanas y otros poemas (1896-1901).
• Peregrinaciones (1901).
• Cantos de vida y esperanza (1905).
• El canto errante(1907).
• Poema de otoño (1910).
• Canto a la Argentina y otros poemas (1912).
• La isla de oro (1913).
• La vida de Rubén Darío (1914).
• La isla de oro (1915) (amaitu gabea).
• La vida de Rubén Darío escrita por él mismo (1916), bere bizitzari buruzkoa.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Rubén Darío

• Euskarari ekarriak: Rubén Darío Ekarriak.armiarma.eus

• Datuak: Q173767
• Multimedia: Rubén Darío / Q173767